Με την κυβέρνηση να επιχειρεί την επιτάχυνση των έργων πληροφορικής στο δημόσιο γιατί χωρίς αυτά δεν πρόκειται να επιτευχθούν οι στόχοι περικοπής δαπανών και νοικοκυρέματος, αρκετοί αναρωτιούνται για το μοντέλο με βάση το οποίο θα υλοποιηθούν.
Ουδείς διαφωνεί ότι το σημερινό μοντέλο προκήρυξης, ανάθεσης και υλοποίησης των έργων έχει χρεωκοπήσει προ πολλού. Αρκεί κάποιος να μετρήσει τα δεκάδες έργα τα οποία ολοκληρώθηκαν μόνο στα χαρτιά. Οι ανάδοχοι πληρώθηκαν κανονικά (ή κατά μεγάλο ποσοστό) αλλά τα έργα σε νοσοκομεία, πολεοδομία, υπουργείο Οικονομικών, κλπ δεν λειτούργησαν ποτέ. Συνεπώς το μοντέλο της παραδοσιακής εργολαβίας έχει κλείσει τον κύκλο του και στο Μέγαρο Μαξίμου αναζητούν τρόπους για να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα που απασχολεί το δημόσιο εδώ και 20 χρόνια. Αλλά και οι διοικήσεις των εταιρειών, αρκετές από τις οποίες διασύρονται (χωρίς να είναι οι κύριοι υπαίτιοι) από την αδυναμία να παραδώσουν τα έργα πληροφορικής που έχουν αναλάβει, προσπαθούν να καταλάβουν ποιο / ποια θα είναι το / τα νέα πρότυπα υλοποίησης.
Τα εναλλακτικά μοντέλα ποικίλλουν: Κάποιοι προτείνουν, αντί της απλής αγοράς εξοπλισμού και εφαρμογών λογισμικού, να προβλέπεται στις προκηρύξεις η υλοποίηση και παράδοση ολοκληρωμένων έργων σε λειτουργία, με την ευθύνη της επιτυχίας να βαραίνει τον προμηθευτή. Ο τελευταίος θα παρέχει την υπηρεσία για το χρονικό διάστημα που προβλέπει η σύμβαση μέσω μοντέλου outsourcing. Μια άλλη λύση, που έχει εφαρμοστεί στη Δυτική Ευρώπη και στις ΗΠΑ είναι η μετοχική συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα για την ίδρυση εταιρειών οι οποίες αναλαμβάνουν να εγκαταστήσουν και να λειτουργήσουν πληροφοριακά συστήματα. Ενας τρίτος δρόμος είναι η μίσθωση υπηρεσιών και λογισμικού από κάποιον προμηθευτή μέσω του μοντέλου του Application Service Provider (ASP), ο οποίος μπορεί να είναι μια κοινή εταιρεία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Το μοντέλο των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτιού Τομέα (ΣΔΙΤ) έχει συζητηθεί, αλλά η εφαρμογή του στην Ελλάδα είναι περιορισμένη. Παρά τις βαρύγδουπες ανακοινώσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, συναντάμε τις ΣΔΙΤ μόνο σε κλασσικές εργολαβίες (κατασκευή σχολείων, πυροσβεστικών σταθμών, κλπ) όπου το επιχειρηματικό ρίσκο μπορεί να εντοπιστεί και να καταμεριστεί επ' ακριβώς. Στην Ελλάδα, ακόμα και σε αυτά τα παραδοσιακά έργα έχουμε πολλές προκηρύξεις ή ανακοινώσεις και ελάχιστες αναθέσεις... Το μεγάλο έργο ΣΔΙΤ για την ασφάλεια των λιμανιών, για παράδειγμα, που προέβλεπε σειρά παρεμβάσεων (από διαχείριση τεχνολογικών συστημάτων ασφαλείας μέχρι πρόσληψη και δεκάδων φυλάκων) αφέθηκε στην τύχη του από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας.
Σε μια πρόσφατη ανάλυση επισημαίνεται ότι τα έργα ΣΔΙΤ στον τομέα της πληροφορικής περιορίζονται κατά βάση σε μια μορφή μακροχρόνιων μισθώσεων (IT Outsourcing) μεταξύ τοπικών αρχών και εταιρειών τεχνολογίας, όπως για παράδειγμα τα ολοκληρωμένα συστήματα υγείας στην Ισπανία (Ανδαλουσία, Βαλεαρίδες, κλπ), αλλά και η δημιουργία φακέλου υγείας στην περιφέρεια Rhein - Neckar της Γερμανίας. Στην περίπτωση των έργων υγείας ή κοινωνικής πρόνοιας που προαναφέρθηκαν εφαρμόστηκε μοντέλο pay per use ή της καταβολής πάγιας μηνιαίας αποζημίωσης προς την εταιρεία πληροφορικής. Μια άλλη λύση θα ήταν η υπογραφή πολυετών συμβάσεων μίσθωσης με βάση SLA (Service Level Agreement).
Ενα άλλο μοντέλο υλοποίησης, σε κάθετους τομείς του δημοσίου, όπως τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα νοσοκομεία, είναι η δημιουργία μιας νέας εταιρείας ή οργανισμού που θα αναπτύξει τα συστήματα και θα παρέχει τις υπηρεσίες πληροφορικής, με ενοποιημένο τρόπο, π.χ. σε όλα τα ταμεία ή σε όλα τα νοσοκομεία.
Το outsourcing φαντάζει ως λύση για να αντιμετωπιστεί η κακοδαιμονία στα έργα πληροφορικής. Ομως, το δημόσιο δεν είναι τράπεζα που μπορεί π.χ. να παραχωρήσει τη διαχείριση των ATMs ή των πιστωτικών καρτών σε κάποιο τρίτο φορέα με υψηλή εξειδίκευση. Η τεχνολογία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο τμήμα της λειτουργίας του δημοσίου που προσπαθεί να καταστεί περισσότερο αποτελεσματικό, περισσότερο "πελατοκεντρικό" και να παρέχει εχέγγυα διαφάνειας στους πολίτες.
Για το outsourcing θα επανέλθω σε επόμενο σημείωμα καθώς η διεθνής εμπειρία είναι μικτή. Την ίδια ώρα που εκθειάζεται ως σίγουρο φάρμακο για να λειτουργήσει κάποιο έργο, υπάρχουν οργανισμοί που έχουν μετανιώσει την ώρα και τη στιγμή που ανέθεσαν σε τρίτο φορέα τα πληροφοριακά τους συστήματα. Μεγάλη κουβέντα γίνεται και για τις θέσεις εργασίας που χάνονται μέσω του outsourcing.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου