Πως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση μπορεί να αναστήσει το ΕΣΥ!

Φανταστείτε μια ημέρα κατά την οποία όλες οι συνταγές θα διακινούνται μέσω ενός ηλεκτρονικού συστήματος και θα αποθηκεύονται σε μια κεντρική βάση δεδομένων. Κάθε χρόνο εκτελούνται στην Ελλάδα περί τα 100 εκατομμύρια ιατρικές συνταγές οι οποίες σήμερα "θάβονται" σε συρτάρια και αρχεία νοσοκομείων, ταμείων, ιατρείων, κλπ.

Στην περίπτωση που είχαν εγγραφεί σε μια βάση δεδομένων, το ελληνικό δημόσιο θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να γνωρίζει πόσοι πάσχουν από υπέρταση και ποια φαρμακευτική αγωγή ακολουθούν, πόσοι έχουν διαβήτη, πόσοι και για πόσο χρονικό διάστημα λαμβάνουν ακριβά φάρμακα για αντιμετώπιση άλλων δύσκολων παθήσεων. Να μελετήσει τις ανάγκες σε νοσοκομεία, κλινικές, κλπ ανά περιοχή, να δει με λεπτομέρεια το κόστος περίθαλψης και να μην κρύβει κάτω από το χαλί τα χάλια του ΕΣΥ.

Ταυτόχρονα, ο ιδιωτικός τομέας, θα μπορούσε να είχε πρόσβαση στα συγκεκριμένα στοιχεία (με προστασία των προσωπικών δεδομένων) προκειμένου να μελετήσει (με πραγματικά νούμερα πλέον) τάσεις, προβλήματα και άλλα ζητήματα στον τομέα της υγείας.

Ετσι η ελληνική πολιτεία θα είχε τη δυνατότητα να χαράξει μια νέα στρατηγική για το φθίνoν Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), να εντοπίσεις τις παθήσεις που πλήττουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ή ακόμα και συγκεκριμένα προβλήματα υγείας που εντοπίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας, να υπολογίσει το πραγματικό κόστος για τη νοσηλεία και τη φαρμακευτική αγωγή των ασθενών, να μελετήσει καλύτερα τις επιβαρύνσεις στα ασφαλιστικά ταμεία.

Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, έργο το οποίο προωθείται με ταχείς ρυθμούς υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, δεν στοχεύει μόνο στον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης η οποία έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη (δείτε στο τέλος του κειμένου). Μπορεί να αποτελέσει το εργαλείο που θα βοηθήσει στην ανάσταση του ΕΣΥ υποστηρίζουν όσοι ασχολούνται από κοντά με το έργο.

Πως προχωράει το έργο για τη συνταγογράφηση - Τα σενάρια

Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Τετάρτη στο Μαξίμου αποφασίστηκε πως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση θα ξεκινήσει πιλοτικά από το Φθινόπωρο με τον πρωθυπουργό να ξεκαθαρίζει πως θέλει το έργο σε πλήρη λειτουργία από 1/1/2011. Κάποιοι προσπάθησαν να του εξηγήσουν πως θα χρειαστεί τιτάνια προσπάθεια. Ο Γ. Παπανδρέου φαίνεται πως τους είπε απλώς να προσπαθήσουν να τηρήσουν την ημερομηνία!

Νωρίτερα είχε παρουσιαστεί στον πρωθυπουργό η λύση για την ανάπτυξη του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Η λύση, με βάση το βίντεο που είδε ο Γ. Παπανδρέου, βασίζεται σε ανοικτά πρότυπα και μπορεί να καλύψει οποιοδήποτε χρήστη διαθέτει προσωπικό υπολογιστή και πρόσβαση στο Διαδίκτυο (βασίζεται δηλαδή στο web, δεν απαιτεί πολύπλοκες εφαρμογές και αντίστοιχα ακριβό εξοπλισμό, κλπ). Η ομάδα που έχει αναλάβει την ανάπτυξη της τεχνολογικής λύσης είπε πως φυσικά και θα είναι έτοιμη (ως εφαρμογή...) τον Σεπτέμβριο προκειμένου να δοκιμαστεί πιλοτικά.

Μέχρι εδώ καλά. Τώρα, όμως, αρχίζουν τα δύσκολα. Για να λειτουργήσει έστω και πιλοτικά η λύση ηλεκτρονικής συνταγογράφησης χρειάζεται data center το οποίο θα φιλοξενήσει τα δεδομένα. Δυστυχώς σήμερα το ελληνικό δημόσιο έχει μόνο ένα (το γνωστό ΚΕΠΥΟ για τη φορολογία) και συνεπώς πρέπει να βρεθεί λύση. Οσο και αν φώναζαν επί Ν.Δ. ορισμένα στελέχη στον τομέα της τεχνολογίας, κανείς δεν τους άκουσε...

Η ομάδα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είχε σχέδια για δημιουργία τριών data centers που θα καλύπτουν τις ανάγκες του δημοσίου (και θα προσφέρουν την απαραίτητη εφεδρεία) τα οποία έθεσε σε εφαρμογή μετά την εκλογική νίκη. Ομως, θα απαιτηθεί χρόνος καθώς θα ακολουθηθεί η γνωστή διαγωνιστική διαδικασία, ενώ η κατασκευή ενός data center (ασφάλεια, κλπ) δεν είναι και τόσο εύκολη (βλέπε ταχύτατη) υπόθεση.

Στόχος των ανθρώπων που έχουν αναλάβει το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης είναι να δοκιμαστεί πιλοτικά σε αρκετούς νομούς της χώρας από το φθινόπωρο. Για παράδειγμα θα μπορούσε να δοκιμαστεί στους νομούς της Πελοποννήσου (πλην Αχαϊας) που αριθμούν σε περίπου ένα εκατομμύριο συνταγές. Ομως χρειάζεται data center...

Πρώτο σενάριο: Software as a service με χρέωση των γιατρών

Ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Διομ. Σπινέλλης φέρεται ως ο άνθρωπος που έριξε την ιδέα να συμβληθεί το υπουργείο Εργασίας (που έχει αναλάβει το έργο της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης) με τις τέσσερις - πέντε εταιρείες που διαθέτουν data centers στην Ελλάδα. Επειδή διαθέτουν data centers θεωρούνται εξ' ορισμού σοβαρές. Θα λάβουν σχετική πιστοποίηση από τον ΕΛΟΤ και στη συνέχεια θα παρέχουν την υπηρεσία στους γιατρούς (software as a service) έναντι χρέωσης. Δηλαδή για κάθε συναλλαγή με βάση την εφαρμογή που θα ¨τρέχει" στα data centers των εταιρειών ο γιατρός θα πληρώνει ένα προσυμφωνημένο ποσό. Ετσι θα πληρώνονται οι εταιρείες, ενώ οι γιατροί θα παίρνουν τα  αντίστοιχα ποσά από τα ταμεία.

Η συγκεκριμένη πρόταση μελετάται, αλλά αρκετοί εκφράζουν επιφυλάξεις. Οπως επισημαίνουν, οι γιατροί θα πρέπει να περιμένουν μήνες προκειμένου να πληρωθούν από τα ταμεία, ενώ θα έχουν προκαταβάλλει σημαντικά ποσά στις εταιρείες που παρέχουν την υπηρεσία. Για παράδειγμα, ο ΟΠΑΔ πλήρωσε στα τέλη Δεκεμβρίου οφειλές του Μαϊου 2009 και μέχρι σήμερα χρωστά στους γιατρούς, κλπ, ολόκληρο το β' εξάμηνο του προηγούμενου έτους και το πρώτο τρίμηνο του 2010.

Δεύτερο σενάριο: Software as a service με κίνητρα για τους γιατρούς

Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης πρότασης επισημαίνουν πως το δημόσιο πρέπει να κοιτάξει το ROI (Return of Investment) της συγκεκριμένης επένδυσης και να μην επιβαρύνει τους γιατρούς (με κόστος συναλλαγών, κλπ). Με βάση πρόχειρους υπολογισμούς το ετήσιο όφελος από την εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης θα ανέλθει σε ένα δισ. ευρώ. Επιπλέον, με βάση μελέτες στη Δανία, το δημόσιο επωφελείται με περίπου 2,3 ευρώ ανά συνταγή μόνο και μόνο εξαιτίας της ηλεκτρονικής μεταφοράς της. Δηλαδή η διακίνηση μιας συνταγής με χειροκίνητο τρόπο κοστίζει περί τα 2,3 ευρώ.

Γι' αυτό το λόγο προτείνουν στην κυβέρνηση να αναπτύξει με ίδια μέσα τις υποδομές  και το λογισμικό (data center, κλπ). Τι είναι 20 - 30 εκατ. ευρώ που θα χρειαστούν για το σύστημα έναντι των δισ. ευρώ που θα εξοικονομηθούν; Ετσι θα μπορέσει να επιδοτήσει (τρόπον τινά) τους γιατρούς με δύο ευρώ ανά συνταγή ώστε να ενταχθούν άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις στο σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Τρίτο σενάριο: Υλοποίηση έργου με ΣΔΙΤ

Μια ακόμα λύση που έχει πέσει στο τραπέζι (με μικρές πιθανότητες) είναι η υλοποίηση του έργου μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Δηλαδή το δημόσιο να παραχωρήσει την εφαρμογή σε ιδιώτες που θα αναπτύξουν τα data centers και θα παρέχουν την υπηρεσία (μέσω κοινής εταιρείας δημοσίου - ιδιωτών, για παράδειγμα). Το συγκεκριμένο σενάριο θεωρείται χρονοβόρο (και σίγουρα δεν καλύπτει την απαίτηση του πρωθυπουργού για λειτουργία του συστήματος στις 1/1/2011) με δεδομένη τη διαγωνιστική διαδικασία για ένα έργο ΣΔΙΤ. Φανταστείτε τι έχει να συμβεί αν υποβληθούν και ενστάσεις. 

Πίνακας: Συνολική Φαρμακευτική Δαπάνη (πρόβλεψη για 2009 - 2010)

Χρόνος	Δαπάνη σε εκατ. ευρώ
1990	400
1991	515
1992	670
1993	860
1994	1.019
1995	1.189
1996	1.404
1997	1.566
1998	1.656
1999	1.992
2000	2.413
2001	2.884
2002	3.461
2003	4.133
2004	5.042
2005	5.950
2006	6.860
2007	7.770
2008	8.680
2009*	9.600
2010**	10.600

** Στην περίπτωση που δεν εφαρμόζονταν τα μέτρα ανατιμολόγησης. 
Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας